De Israelische journaliste Amira Hass bezocht onlangs Groningen op uitnodiging van het Noord- Nederlands Toneel en Grand Theatre. Het theaterstuk “ What lies beneath”, over de beperkte en simplistische rol van de (nieuws) media ging in premiere, gebaseerd op teksten van journalisten als Robert Fisk, BBC correspondent Lara Pawson en Amira Hass. De laatste werkte jarenlang vanuit Gaza voor de Israelische krant Haaretz.
Door Lejo Siepe
“ Woorden als bezetting en conflict verliezen hun kracht. Wij moeten nieuwe woorden zien te vinden om te duiden wat er in Israel aan de hand is”. De journaliste Amira Hass werkt momenteel vanuit Ramallah op de bezette Westelijke Jordaanoever. De journaliste beschrijft van binnen uit de wereld van de Palestijnen, op een individuele manier. Zij zoomt in op kleine dingen. “ Ik kan de bezetting niet veranderen. Wel kan ik voelen wat het is om gebombardeerd te worden, om demonstraties mee te maken, om discriminatie aan den lijve te ondervinden”.
De Palestijnen in de bezette gebieden leven onder zeer slechte omstandigheden. De Israeliers beperken de bewegingsvrijheid op allerlei mogelijke manieren. “ Ik kan de beperking van reizen en beweging niet begrijpen. Dat kan ik echt niet bevatten”, aldus Hass. Controles, roadblocks, check points, identeitscontroles, dat zijn de dagelijkse beslommeringen waar de Palestijnen in Ramallah mee te maken krijgen. “ Het is een vorm van bureacratisch geweld om op deze manier de Palestijnse samenleving te ontwrichten”.
Hass spreekt liever over apartheidspolitiek en kolonialisme van Israel. “ Ik ontleed het DNA van het kolonialisme. Mijn land is een kolonisator die de Palestijnen willen verdrijven, niet alleen op de Westbank maar ook in Gaza”.
Correspondente
Nadat de Israeliers en Palestijnen in 1993 hun eerste akkoord sloten, besloot Hass zich in Gaza te vestigen als correspondente. De krant Haaratz gaf haar alle vrijheid om te schrijven wat zij daar zag en meemaakte. “ De lezers van mijn krant waren er zeker van dat ik mijn leven in de waagschaal stelde”. Hass schreef aanvankelijke kleine stukjes en colums. “ Ik gooi geen stenen maar colums”, merkt zij op over haar werk. Gaandeweg schreef zij grotere reportages over het dagelijks leven in Gaza om de Israeliers een spiegel voor te houden over de dagelijkse realiteit in Gaza.
De krant en de hoofdredactie legde haar geen strobreed in de weg. “ Ik kan elk onderwerp schrijven. Ik beledig ook vaak de autoriteiten als ik mij ergens over opwind”. Zij schrijft voor de Engelstalige editie van de krant dat van oudsher een klein lezerspubliek heeft. Zij is zich daarvan bewust, ook dat zij nauwelijks invloed heeft op de publieke opinie.
“ Ik schrijf niet voor de Palestijnen maar tegen de bezetting” ,aldus Hass. Haar gedrevenheid om inzicht te geven in de apartheidspolitiek van Israel voert terug op haar opvoeding. Zij was een kind van een moeder die Bergen-Belsen overleefde en een Roemeense vader die zich aansloot bij het verzet. “ Uiteindelijk kwam mijn verlangen in Gaza te wonen niet voort uit avonturisme of dwaasheid, maar uit angst om een buitenstaander te zijn”. Zij wilde – uit een diepe niewsgierigheid- de wereld rond haar begrijpen.
Gaza
In 2002 publiceerde zij haar boek over Gaza onder de titel ‘ Drinkend uit de Zee van Gaza ‘ . Hierin vermengt zij politieke beschouwingen met de dagelijkse beslommeringen. Zij beschrijft van binnenuit de uitzichtloze situatie van de Gazanen, de bombardementen, het tekort aan levensmiddelen. Maar bovenal confronteert zij in dit boek het Israelische publiek met de verwrongen beeldvorming en vooroordelen die de media oproepen ten aanzien van de situatie van de Palestijnen. “ Voor mij belichaamt Gaza het complete verhaal van het Israelisch- Palestijns conflict”.
De media in Israel zijn volgens haar niet kritisch genoeg op het conflict. “ Israel is goed in het ontdoen van een context van de informatie. De autoriteiten, met name de militairen framen en de media neemt dat over”.
De afgelopen zes maanden schreef zij geen columns. Uit vermoeidheid maar ook over de uitzichtloze situatie. De recente verkiezingen geven haar geen echte hoop op een nadere oplossing, wat dat ook moge zijn. “ Israelische Palestijnen stemden volop tijdens deze verkiezingen maar of dat een verschil kan maken?”. Israel blijft volgens haar een koloniale bezetter met vrees voor de Palestijnen.
Zij pakt het schrijven weer op bij terugkomst in Ramallah. Haar nieuwe column zal over water gaan. “ Israel steelt water van de Palestijnen en verkoopt het water weer aan de Palestijnen”.
Haar afschuw van het Israelisch beleid en alles wat Israel in de Palestijnse gebieden uitspookt blijft haar als onafhankelijke journaliste interesseren. “ Ik kan elk woord schrijven”.
trailer toneelstuk what lies beneath
